Over eendjes en zwanen
In onderstaand artikel behandelt dierenarts Paola Weijer een tweetal erfelijke aandoeningen: ectropion en entropion. Het zijn aandoeningen aan het ooglid, die gelukkig bij katten niet zo vaak voorkomen.
Mensen zijn rare dieren: terwijl we voor onszelf streven naar een bijna perfect uiterlijk en heel Nederland geniet van tv programma's waarin lelijke eendjes omgetoverd worden tot zeldzaam mooie zwaantjes, fokken we diertjes waarop het woord perfectie vaak totaal niet van toepassing is.
Over twee van deze imperfecties wil ik het in dit artikel hebben: entropion en ectropion.
Beide worden erfelijk bepaald en zouden dus via een goed fokprogramma uit de dierenpopulatie verwijderd kunnen worden, maar dat is een andere zaak.
Bij een normaal oog liggen de beide oogleden plat tegen de oogbol aan, er treedt daardoor geen irritatie van de oogbol of de oogslijmvliezen op.
Ectropion
Bij ectropion krult een ooglid of een gedeelte ervan naar buiten en kijken we tegen de binnenrand van het ooglid aan.
De binnenkant van het ooglid ligt normaliter tegen de oogbol aan en is daardoor niet te zien. Door het niet goed aansluiten van de binnenkant van het ooglid bij ectropion staat er een groter deel van dat ooglid in contact met de lucht, waardoor er meer vocht uit het oog verdampt.
De traanfilm, een vochtig laagje over de oogbol die normaal van ooglid tot ooglid over de oogbol ligt, wordt onderbroken en kan daardoor niet goed meer functioneren.
Tevens kunnen er makkelijk deeltjes uit de lucht terechtkomen in het openstaande deel van het ooglid. Al deze factoren kunnen leiden tot een chronische ontsteking van de slijmvliezen van het oog.
De symptomen zijn:
- een min of meer afhangend ooglid
- rode oogleden
- zwelling en plooiing van de oogslijm vliezen
- extra slijmproductie
- eventueel pusvorming
Bij de aandoeningen zonder al te veel symptomen en bij nog niet volgroeide dieren kan de therapie bestaan uit het spoelen van het oog en het toedienen van een beschermende olie die vitamine A bevat.
Bij ernstige afwijkingen kan er met behulp van plastische chirurgie ingegrepen worden.
Entropion
Bij entropion krult een ooglid of een gedeelte ervan juist naar de oogbol toe. Er zijn verschillende gradaties te benoemen die ik u zal besparen.
Door de afwijking wordt de cornea, het buitenste laagje van de oogbol, geïrriteerd waardoor er een verhoogde traanproduktie ontstaat.
Bob na de 'facelift'
Het dier zal door de pijn met de oogjes gaan knijpen. Door dit knijpen wordt vaak het toch al naar binnen gekrulde ooglid nog meer tegen de oogbol aan gedrukt, waardoor het probleem verergert.
Vaak raken de haren van de naar binnen gekrulde ooglidrand de cornea, die daardoor ernstig beschadigd raakt en die in extreme gevallen tot verlies van de oogbol kan leiden.
De symptomen zijn:
- te natte ogen
- groen/gele uitvloeiing
- dichtgeknepen/knipperende oogjes
- een wittige verkleuring van de sclera bij beschadigingen daarvan
Deze aandoening kan alleen met plastische chirurgie verholpen worden.
Zoals we weten heeft plastische chirurgie nadelen. Een dier moet onder narcose gebracht worden wat risico's met zich meebrengt, de wond kan geïnfecteerd raken en de ingreep kan verkeerd worden uitgevoerd.
Bij een verkeerd beoordelen van de toestand kan van een entropion makkelijk een ectropion gemaakt worden en andersom van een ectropion een entropion.
Bij het goed uitvoeren van de operatie is het diertje echter definitief van zijn kwaal af en ziet men niets meer van de ingreep.
Bij katten, met de pers als uitzondering, komen deze aandoeningen gelukkig niet zo vaak voor.
Bedenk echter dat het wel om een erfelijke aandoening gaat waardoor, naar mijn mening, met zo'n dier niet gefokt zou moeten worden: ook na plastische chirurgie zal de 'zwaan' toch een 'lelijk eendje' kunnen voortbrengen.
Paola Weijer
Dierenarts te Loosdrecht